Als professional met autisme heb ik een paar eigenschappen die veel invloed hebben op mijn werk.
- Ik ben heel oprecht.
- Ik wil precies weten hoe het zit of wat je bedoelt.
- Ik ben ongevoelig voor hiërarchie.
In sociale situaties (brainstorms, team overleggen) neem ik daardoor onbedoeld vaak de rol van de nar. Vooral in competitieve omgevingen steekt mijn innerlijke nar de kop op.
‘Een nar was soms iemand die door afwijkende geestelijke of lichamelijke eigenschappen onbewust de spotlust opwekte, soms een intellectueel die bewust spotte en politieke invloed had.’ … ‘De nar had een bijzondere sociale positie. Enerzijds wekte hij de indruk onderaan de sociale ladder te staan, anderzijds was hij in de positie leden en gasten van het hof te doorgronden en hen voor de gek te houden.’
Ik doe mijn best de sociale regels te respecteren. Ik kleed me netjes aan en ben goed voorbereid. Ik ben beleefd en weet wie er aan tafel zitten. Maar als een senior manager blijkt de praktijk niet echt te kennen, er jargon in de lucht wordt gepraat, of met minachting over anderen mensen kan ik me niet inhouden. Dan word ik stekelig. Vooral als vrouw word je dan gezien als agressief, emotioneel en bazig. En daar houden mensen niet van.
Ik dacht lang dat ik het spel beter moest spelen: meer van te voren de strategie bepalen, politiek sensitiever zijn, minder direct, meer complimenteus, meer meepraten; het allemaal wat meer sugercoaten. Maar daar werd ik doodmoe van.
En dus besloot ik mijn innerlijke nar niet meer te onderdrukken, maar haar juist bewust wel te zijn. Want de nar is een geweldige rol die goed past bij autisme:
‘Hij kon ingaan tegen de heersende opvattingen, zonder dat hij ervoor gestraft werd. In die zin had hij juist een hoge sociale status.’
Ik ben een aardige nar, er niet op uit iemand belachelijk te maken. Maar wel een nar die hiërarchie bevraagt, de waarheid zoekt tot ze die vindt en daar heel eerlijk over is.
De nar zijn is een leuke rol.
- Je mag (respectvol) alle vragen stellen.
- Je krijgt ruimte om ongebruikelijke voorstellen doen.
- Je kunt mensen ruimte geven die die niet zomaar krijgen (de notulerende stagiair).
De nar bestaat bewust net naast de bestaande structuur; en dus draag ik tuinbroeken naar vergaderingen, heb ik zichtbare tatoeages en anarchistische stickers op mijn laptop (maar iedere autist heeft uiteraard andere voorkeuren). De nar is vrij.
De nar is niet overal welkom. In eerder genoemde competitieve omgevingen is regels breken niet altijd de bedoeling. Daar knaagt de nar teveel aan de macht. Maar in coöperatieve omgevingen met aardige mensen met mooie plannen is de rol van de nar een fijne, lieve rol. Daar zoekt de macht naar dialoog en verbetering.
Ik ben blij dat ik voor mijn klanten de nar mag zijn. (En als autist kan ik niet anders.)